Wacht niet, kom in beweging! Dit is zo’n beetje de strekking van het verhaal op NOS van Christel Voorn & Linda de Groot. In zowel de letterlijke zin als de figuurlijke zin. De tijd van achterover leunen en grenzeloos consumeren is voorbij.
Het kan namelijk nog maanden tot jaren duren voordat er een vaccin of geneesmiddel beschikbaar is tegen het coronavirus. Meer dan 1600 Nederlandse artsen, wetenschappers en andere zorgprofessionals doen vandaag een oproep aan de politiek, bevolking en industrie: we moeten nu echt actief werk maken van een gezonde leefstijl. Want fit zijn verkleint de kans op ernstige symptomen en vergroot de kans op een spoedig herstel.
De link tussen een ernstig beloop van een coronabesmetting en leefstijlziekten zoals overgewicht, diabetes en hart- en vaatziekten wordt steeds duidelijker. Uit RIVM-cijfers blijkt dat meer dan 70 procent van de patiënten die overleden zijn aan het coronavirus, een of meer onderliggende aandoeningen had. 

Vitaliteit als prioriteit
Die zogeheten leefstijlziekten worden met name veroorzaakt door ongezonde voeding, te weinig bewegen, te veel stress en onvoldoende slaap. De zorgprofessionals willen dat burgers zelf aan de slag gaan om die punten te verbeteren, maar ook dat staatssecretaris Paul Blokhuis (VWS) er een prioriteit van maakt. Zodat mensen hierbij geholpen kunnen worden.

Immuunsysteem is al uitgeput
Waarom juist coronapatiënten met leefstijlziekten zo’n grote kans hebben op een slecht ziekteverloop, wordt op dit moment wereldwijd onderzocht. “We zijn nog in de beginfase, maar we denken dat het immuunsysteem van de zwaarst getroffen coronapatiënten eigenlijk al was uitgeput voor de besmetting”, zegt medisch immunoloog Wim Dik van het Rotterdamse Erasmus MC. “We zien dat vooral bij ouderen en mensen met leefstijlziekten.”
Bij aandoeningen als obesitas, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten is de stofwisseling ontregeld. Als die ontregeling langdurig is, veroorzaakt dat een chronisch ontstekingsproces. En dat veroorzaakt een uitputting van het immuunsysteem.
Zodra je buikvet een paar procent afneemt, heeft dat al een meetbaar gunstig effect op het immuunsysteem. – Liesbeth van Rossum, internist-endocrinoloog Erasmus MC

Buikvet
Liesbeth van Rossum, internist-endocrinoloog aan het Erasmus MC, vertelt dat 70 tot 80 procent van de coronapatiënten die op de IC belanden, overgewicht heeft. “En dat is een belangrijke veroorzaker van veel van die leefstijlziekten. Daarnaast heeft ook de aanwezigheid van het vet zelf een negatief effect op het immuunsysteem.” Het gaat dan vooral om buikvet, legt Van Rossum uit. “Dat produceert actief hormonen en ontstekingsstoffen. Het buikvet zorgt ook voor een chronische belasting van het immuunsysteem waardoor het minder goed op binnendringende virussen en bacteriën reageert.”
Zelfregie
“Pak je leefstijl aan op alle gebieden”, zegt Van Rossum. “Eet gezonde voeding, beweeg meer, rook niet, matig met alcohol, ontspan en slaap goed. Dat heeft echt effect. En als dat moeilijk lukt, vraag dan hulp of ondersteuning aan je omgeving of je huisarts.”
Ze benadrukt dat het wel belangrijk is om het in stappen te doen. “Extreem afvallen of aan ’topsport’ gaan doen, dat is een te grote klap voor je lichaam en dan verzwakt je immuunsysteem juist.”
Bepaalde soorten voeding hebben een ontstekingsremmend of juist ontstekingsbevorderend effect, legt hoogleraar voeding en gezondheid Jaap Seidell (VU Amsterdam) uit. “Je moet wegblijven van bewerkt en gefrituurd voedsel. Eet zo veel mogelijk voedsel dat je nog kunt herkennen.” Groenten, noten, fruit en vette vis zijn volgens hem goede keuzes. “Zo verminder je ontstekingen en verhoog je dus je weerstand.” 
Vitaloog beroep van NU
Toen we in 2017 startte met de opleiding vitaloog was dit nog het beroep van de toekomst… De nut & noodzaak van een gezonde leefstijl is inmiddels nog nooit zo groot geweest als nu, dus dat biedt een enorm positief werkperspectief als je straks je post-hbo diploma op zak hebt.